INCU
วันพฤหัสบดีที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2554
ทีมงานใหม่ ปี2554
ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2554 เนื้อหาที่จะนำเสนอในบล็อคจึงเป็นเนื้หาที่จะเกี่ยวข้องกับหอผู้ป่วยกึ่งวิกฤตศัลยกรรมระบบประสาทเท่านั้น และผู้ดูแลได้เพิ่มทีมงานน้องใหม่ นำโดยคุณ อินทรา สกุลโชคบุญมา พยาบาลวิชาชีพผู้ดูแลด้าน IT สัญญาว่าต่อไปนี้จะไม่หายไป จะทำการให้ความรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์การดูแลผู้ป่วยศัลยกรรมระบบประสาททุกสัปดาห์
วันอาทิตย์ที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552
การพยาบาลผู้ป่วยศัลยกรรมระบบประสาท
จากแนวทางการพยาบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง สำหรับพยาบาลทั่วไป โดยสถาบันประสาทวิทยา และ ชมรมพยาบาลโรคประสาทแห่งประเทศไทย (,13-14. )
แนวทางการประเมินผู้ป่วยทางระบบประสาท (neurological assessment)
กิจกรรมทางการพยาบาล
1. ประเมินระดับการเปลี่ยนแปลงของความรู้สึกตัว
1.1 โดยใช้ Glasgow coma scale (GCS) ซึ่งมีคะแนนรวมสูงสุด = 15 คะแนน
การลืมตา (eye opening)
• ลืมตาได้เอง 4 คะแนน
• ลืมตาเมื่อเรียก 3 คะแนน
• ลืมตาเมื่อรู้สึกเจ็บปวด 2 คะแนน
• ไม่ลืมตาเลย 1 คะแนน
การตอบสนองต่อการเรียกหรือการพูด (verbal)
• พูดคุยได้ไม่สับสน 5 คะแนน
• พูดคุยได้แต่สับสน 4 คะแนน
• พูดเป็นคำๆ 3 คะแนน
• ส่งเสียงไม่เป็นคำพูด 2 คะแนน
• ไม่ออกเสียงเลย 1 คะแนน
การเคลื่อนไหวที่ดีที่สุด (movement)
• ทำตามคำสั่งได้ 6 คะแนน
• ทราบตำแหน่งที่เจ็บ 5 คะแนน
• ชักแขน ขาหนีเมื่อเจ็บ 4 คะแนน
• แขนงอผิดปกติ 3 คะแนน
• แขนเหยียดผิดปกติ 2 คะแนน
• ไม่เคลื่อนไหวเลย 1 คะแนน
1.2 ขนาดรูม่านตา ลงบันทึกเป็นขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเป็นมิลลิเมตร (mm.)
และปฏิกิริยาต่อแสง
- มีปฏิกิริยาต่อแสงไฟฉาย (บันทึกตัวย่อ B =brisk )
- มีปฏิกิริยาต่อแสงไฟฉายช้า (บันทึกตัวย่อ S =sluggish)
- ไม่มีปฏิกิริยาต่อแสงไฟฉาย (บันทึกตัวย่อ N =no reaction)
- ตาปิด (บันทึกตัวย่อ C =close)
1.3 กำลังของแขน ขา (motor power)
แขน กำลังปกติ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ยกแขนต้านแรงไม่ได้ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ขยับได้ตามแนวราบ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
กระดิกนิ้วได้ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ไม่มีการเคลื่อนไหว ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ขา กำลังปกติ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ยกขาต้านแรงไม่ได้ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ขยับได้ตามแนวราบ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
กระดิกนิ้วได้ ❑ ขวา ❑ ซ้าย
ไม่มีการเคลื่อนไหว ❑ ขวา ❑ ซ้าย
1.4 สัญญาณชีพ
• อุณหภูมิร่างกาย (บันทึกตัวย่อ T = temperature)
• ชีพจร (บันทึกตัวย่อ P = pulse)
• อัตราการหายใจ (บันทึกตัวย่อ R = respiratory)
• ความดันโลหิต (บันทึกตัวย่อ BP = blood pressure)
ถ้า SBP > 185-220 mmHg DBP > 120-140 mmHg วัด 2 ครั้ง ติดต่อกัน ใน 5 นาที และรายงานแพทย์ทันที
(S = systolic blood pressure D = diastolic blood pressure)
เพียงแต่พยาบาลผู้ให้การดูแลผู้ป่วยศัลยกรรมระบบประสาทมีความรู้ความเข้าใจและมีทักษะที่ดีในการใช้เครื่องมือนี้
ก็จะช่วยให้การดูแลรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะในการดูแลผู้ป่วยศัลยกรรมระบบประสาทโดยเฉพาะผู้ป่วยบาดเจ็บที่ศีรษะจะแบ่งกลุ่มผู้ป่วยตามระดับความรู้สึกตัว คือ
* การบาดเจ็บที่ศีรษะทีไม่รุนแรง ( Mild head injury ) GCS = 13-15
* การบาดเจ็บที่ศีรษะรุนแรงปานกลาง (Moderate head injury ) GCS = 9-12
* การบาดเจ็บที่ศีรษะรุนแรง (Severe head injury ) GCS = 3-8
ทำให้ง่ายในการให้การรักษาพยาบาลมากขึ้น
วันพฤหัสบดีที่ 15 มกราคม พ.ศ. 2552
นวัตกรรมของหอผู้ป่วยศัลยกรรมระบบประสาทรพ.สกลนคร
ผลงานภาคภูมิใจของชาวหอผู้ป่วยกึ่งวิกฤตศัลยกรรมระบบประสาทปี 2551
ปัญหา
เนื่องจากผู้ป่วยทางศัลยกรรมระบบประสาทส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยที่มีปัญหาทางระบบประสาท ซึ่งผู้ป่วยส่วนใหญ่จัดเป็นกลุ่มผู้ป่วยที่มีการจำกัดการเคลื่อนไหวจากสภาพการเจ็บป่วย เช่น ผู้ป่วยอยู่ในภาวะวิกฤต ผู้ป่วยมีภาวะอัมพาต ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว จึงเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับสูง แต่ทางหอผู้ป่วยสามารถจัดหาที่นอนลมอัลฟาเบดให้ใช้ได้เพียง 8 อัน ซึ่งไม่พอเพียงต่อการใช้งานจริง จึงได้คิดหาวิธีลดการเกิดแผลกดทับโดยใช้ที่นอนลมซึ่งประดิษฐ์เองได้ง่าย และญาติผู้ป่วยสามารถนำไปทำใช้ได้เองที่บ้าน
อุปกรณ์ที่ใช้
1. ผ้าเย็บเป็น 6 ช่อง ต่อชิ้น
2. ถุงมือ 2 ชั้น เป่าลม มัดด้วยยาง
ที่นอนลมหล้งบรรจุถุงมือเรียบร้อยพร้อมใช้ จำนวน 2 ชิ้นเมื่อวางต่อกัน
วันพุธที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2552
บาดเจ็บที่ศีรษะ
1. สมองกระเทือน
2. สมองช้ำ
3. มีเลือดคั่งในสมอง
ผู้ป่วยที่แพทย์ลงความเห็นว่าได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะมีอาการสมองกระทบกระเทือน ภายหลังได้รับการรักษาเบื้องต้นและขอกลับบ้านก็ยังมีความจำเป็น ต้องได้รับการเฝ้าสังเกตุอาการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิดอีก อย่างน้อย 1-2 วัน
คัดลอกจาก ศูนย์สมองโรงพยาบาลกรุงเทพ
ด้วยความปรารถนาดีจาก ตึกศัลยกรรมระบบประสาท โรงพยาบาลสกลนคร
โทร. 042 – 711615 ต่อ 1500
หอผู้ป่วยกึ่งวิกฤตศัลยกรรมระบบประสาท โรงพยาบาลสกลนคร
หอผู้ป่วยกึ่งวิฤตศัลยกรรมระบบประสาท โรงพยาบาลสกลนคร
ให้บริการด้านศัลยกรรมระบบประสาท โดยมุ่งเน้น
การแก้ไขปัญหาฉุกเฉิน/วิกฤติทางสมองที่คุกคามชีวิตผู้ป่วย
ให้ทันท่วงที ป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น และดูแล
แบบองค์รวมในด้านการป้องกันรักษา ส่งเสริม และฟื้นฟู
สภาพ เพื่อให้ผู้รับบริการสามารถดูแลตนเองต่อที่บ้านได้
โรงพยาบาลสกลนคร จ.สกลนคร
ก่อนส่งต่อคนไข้มาโรงพยาบาลสกลนคร ต้องโทรศัพท์ติดต่อที่ห้องฉุกเฉินที่โรงพยาบาลสกลนครก่อนทุกครั้ง ทุกกรณี ที่ 042-711615 ต่อ 1021 หรือ 042-711189
คนไข้ Trauma
1.คนไข้ severe head injury ( GCS น้อยกว่า 8 )
2.คนไข้ moderate head injury ( GCS อยู่ระหว่าง9-12 )
3.คนไข้ mild head injury ( GCS อยู่ระหว่าง 13-15 ) ที่ประกอบด้วยอาการดังนี้
- มี focal neurological deficit
- post traumatic seizure
- skull fracture หรือ intracranial penetrating wounds
- not fully alert ที่ไม่ได้เกิดจาก การเมาสุราหรือของมึนเมาอื่นๆๆ
- basal skull fracture เช่น มี otorhea หริ rhinorhea
4.คนไข้ multiple organ injury
5.คนไข้ c-spine injury
· ในกรณี ที่คนไข้ mild head injury และ เมาสุรา ควร observe ไว้ที่โรงพยาบาลท่านก่อน 24 ชั่วโมงหลัง 24 ชั่วโมง หากคนไข้ ไม่ fully alert ถึงส่งต่อคนไข้มา ยกเว้น กรณี ญาติคนไข้มีปัญหา หรือยืนยันที่จะมา โรงพยาบาลสกลนคร เพื่อป้องกันปัญหาที่จะตามมาก็ส่งมาได้เป็นกรณีไป และต้องระบุที่ใบrefer ชัดเจนว่า ญาติขอมารักษาที่โรงพยาบาลสกลนคร
คนไข้ non-trauma
1.คนไข้ GCS 3-12 คะแนน ที่สงสัยว่า จะมีปัญหาทางด้านสมอง
2.คนไข้ GCS 13-15 คะแนน ที่มี อาการ neurological deficit
3.คนไข้กรณี อื่นๆๆที่สงสัยว่า จะมีปัญหาทางด้าน สมอง
ข้อควรปฏิบัติก่อนส่งต่อคนไข้
1.ต้องติดต่อแจ้งที่ ห้องฉุกเฉิน โรงพยาบาลสกลนคร ก่อนส่งต่อคนไข้ ทุกกรณี
2.Respiratory care : ET tube ก่อนส่งต่อในกรณีคนไข้ GCS น้อยกว่า 9 คะแนน หรือ คะแนน มากกว่า 9 คะแนน ที่ประเมินแล้วว่าหายใจเองไม่ได้
* หากใส่ tube ไม่ได้ ต้องการsedate คนไข้ ควรให้ยา ที่ออกฤทธิ์กดประสาทสั้นและเร็วเช่น dormicum เพื่อประโยชน์การ observe neuro sign คนไข้ โดยควรเลี่ยง valium โดยไม่จำเป็น
3.Stabilization กระดูกต้นคอและส่วนหลัง อย่างระมัดระมัง
4. ให้ น้ำเกลือ ในระยะแรก ต้องเป็น isotonic และ non-glucose เช่น 0.9% nss
5.หาก สงสัยว่า จะมีเลือดออก ในสมอง ก่อนส่งต่อ ควรให้ loading antiepileptic drug มาก่อน เช่น Dilantin 750 mg ใน0.9% nss 100 cc drip in 1 hr โดยไม่ต้องรอ ผล CT brain
6.ก่อน ส่งต่อ หากคนไข้ มีอาการ สงสัยว่า จะมี sign brain herniation หรือCushing respone ให้ manital drip ก่อนส่งต่อ คนไข้มาได้เลย
7.หากคนไข้ shock อยู่ ให้ resuscitation ก่อน ถึงส่งต่อมา
การปฎิเสธรับการส่งต่อคนไข้ทางระบบประสาท
1.ไม่มีประสาทศัลยแพทย์อยู่โรงพยาบาลในช่วงเวลานั้นด้วยสาเหตุต่างๆๆ
2.เครื่อง CT SCAN ของโรงพยาบาลสกลนคร และเอกชน เสียไม่สามารถทำ CT ได้
3.เครื่องช่วยหายใจ โรงพยาบาลสกลนคร เต็มหรือหมด
· ในกรณีเหล่านี้ทางโรงพยาบาลสกลนครจะแจ้งให้ทางโรงพยาบาลชุมชนรับทราบก่อนและจะมีหนังสือตามไป หรือ ทางโรงพยาบาลชุมชนได้ติดต่อห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลสกลนครเพื่อส่งต่อคนไข้แต่ได้รับการปฏิเสธเนื่องจากเหตุผลเหล่านี้ เพื่อประโยชน์ของคนไข้ ป้องกันการเกิดการล่าช้า ทำให้ เกิดผลเสียกับตนไข้ ซึ่งคนไข้ ทางด้านสมอง ต้องการความรวดเร็วและเร่งด่วน ให้ทางโรงพยาบาลชุมชุนส่งต่อคนไข้ไปยังโรงพยาบาลศูนย์ขอนแก่น หรือ โรงพยาบาลอุดรธานีได้เลยทันทีโดยไม่ต้องส่งมาโรงพยาบาลสกลนครเพื่อให้โรงพยาบาลสกลนครส่งต่ออีกทีนึงเพราะจะให้เกิดการล่าช้าและเป็นผลเสียกับคนไข้ซึ่งจะนำมาสู่การฟ้องร้องได้
น.พ.จักรกฤษณ์ ปริโต
ประสาทศัลยแพทย์โรงพยาบาลสกลนคร